Twee jaar geleden begon ik er eens aan. Gestrand op pg 90. Nu lukte het beter. Er schijnt inmiddels een kortere versie te zijn. Daar zat trouwens niet het “probleem” vorige keer. Ik hou ervan als boeken “stretchen” hoe je over iets denkt. De valkuil toen was dat het en een “ver van mijn bed show was” en dat ik het meteen wou toepassen, niet wist hoe en dus stopte met lezen. En dat ik zag dat ik nog veel te leren had over “slachtofferschap uitbannen”.
Inmiddels heb ik veel van wat hierin staat geleerd/ervaren en haakt de rest daaraan. En gun ik het mezelf dat ik er nog niet meteen iets mee moet doen. Gewoon lezen en mezelf veel vragen stellen. Voelen/nadenken. Klopt dat voor mij, vertrouw ik hierop.
En dit is wat ik onderbouwd meeneem:
Transformatie kun je niet leiden. Het is een zelforganiserend proces. Leiders kunnen alleen maar een ecosysteem bewerkstelligen waarin transformatie spontaan plaatsvindt. Ze dienen daarom de natuur te bestuderen en de principes die erin werkzaam zijn.
Een gemeenschap is een levend organisme dat zich vormt rond zingeving en principes, een netwerk van echte relaties die steunen op delen en dienen. Waarbij echte relatie is wat we ervaren wanneer we ons ego overstijgen en met open hart een ander ontmoeten in het hier-en-nu.
Dialoog is het middel om cultuur te transformeren, om heelheid te herstellen.
De samenvatting is een beetje een slap aftreksel van het proces. Dat inzicht/leren kwam door tijdens het lezen rondom de volgende vragen stil te staan. Je kan je voorstellen dat het lezen even duurde 🙂 :
Hoofdstuk 1: Inleiding
- Wat is bewustzijn.
- Wat zijn eigenlijk de gevolgen in het leven van iedere dag van het newtoniaans denken.
- Hoe schept leiderschap een ecosysteem waarin mensen als vanzelf transformeren, in een spontaan zelforganiserend proces.
- De chaostheorie, wat is het?
- Wat doet “chaos” met me. Kan ik daarmee omgaan.
- Complexiteitswetenschap, wat is het?
- Is complexiteit een verrijking of “lastig”
- Hoe stop je fragmentatie en de behoefte om defensief te leven ipv creatief.
- Kan en wil ik (leren) mijn oordeel uit te stellen.
- Is wijsheid een product van waarnemen (kijken/luisteren/voelen/verbinding maken) of van denken.
- Chaordisch, the edge of the chaos. Wat is de betekenis/belang ervan.
- Wat is informatie eigenlijk. Wat heeft het met verschil en relatie te maken.
- Vertrouw ik hierop: Informatie bepaalt structuur, structuur bepaalt gedrag.
- Is wijsheid nodig in alle lagen van de organisaties ipv alleen de top, nu de wereld complexer wordt.
- Wat is het verschil tussen waarden en principes. Klopt het dat waarden polariseren en principes depolariseren.
- Is empowerment macht delen of de kracht in mensen wakker maken.
- Hebben we een veilige plek (gemeenschap) nodig om te kunnen transformeren.
- Is angst dat wat relatie in de weg staat. Angst om afgewezen te worden, angst om je vrijheid te verliezen.
Hoofdstuk 2: Gehelen leren zien ipv delen
- Spontane synchronisatie en zelforganiserende processen, wat zijn het.
- Wat is de link met flow.
- Wat is het verband tussen communicatie/kritische massa/ het tipping point.
- Is dialoog de manier om bij systeemintelligentie te komen.
- Moet ik stoppen met discussie en debat en overgaan op dialoog, omdat dat veel effectiever is.
- Vereist harmonie meer bewustzijn dan conflict.
- Betekent meer complexiteit, meer mogelijkheden en ook een grotere kwetsbaarheid.
- Zijn maatregelen om variatie in het systeem tegen te houden, om de stabiliteit te behouden, effectief.
- Word je persoonlijke identiteit bepaald door de bijdrage die je aan de gemeenschap levert.
- Is het noodzakelijk dat een werkgemeenschap ook een leefgemeenschap is.
- Ben ik het eens met de definitie: “een leefgemeenschap is een levend organisme dat zich vormt rond zingeving en principes”
- Wat zijn de dimensies van relatie.
- Wat zijn systemen.
Hoofdstuk 3: Systemen brengen eenvoud in complexiteit
- Wat kost het om systeemblind te zijn (in de ruimte, tijd, relaties en processen)
- Maak ik genoeg ruimte om mijn intuïtie te horen (vs denken)
- Wat zijn de organiserende principes van een systeem
- Wat is de relatie tussen principes en heelheid
- Bepaalt structuur gedrag
- Is feedback de motor van elk zelforganiserend systeem.
- Zal ik in de lessen MGTV positieve en negatieve feedback vervangen door versterkende en stabiliserende feedback.
- Heeft het zin om doelen te definiëren als gewenste uitkomsten, gewenste toekomsten.
- Wat is de rol van hefboomwerking
- Hoe bouw kritieke massa op voor een grote verandering
- Klopt het dat vertraging komt voor versnelling
- Klopt het dat het net is als bij tuinieren, eerst de ‘context’ dan de ‘content’.
- Klopt het dat mensen alleen langdurig en door dik en dun steunen wat ze zelf helpen creëren.
- Zijn verhalen krachtige onderliggende structuren die ons gedrag bepalen.
- Wordt de taal van relaties het beste gesproken in verhalen.
- Bestaat er zoiets als vastzitten in destructieve en beperkende verhalen.
- Kan je met Bohmiaanse dialoog vinden welke verhalen in de organisatie de onzichtbare ‘context’ zijn die de ‘content’ bepalen.
- Ontstaat een nieuwe vorm alleen als we de oude informatie (verhalen) bewust bekijken en vrijwillig vervangen .
- Helpt dialoog om mensen bewust te maken van de verhalen die hen drijven.
- Hebben complexe levende systemen inderdaad intelligentie en initiatief nodig in alle lagen en hoeken van de organisatie
- Is het tijd om “leiders met volgers” als oud verhaal te vervangen door co-leiders.
Hoofdstuk 4: Leiderschap en zelforganiserende systemen.
- Kan je leiding geven aan een bos
- Is de beste leider een volger in de zin van “je laten leiden door universele, transpersoonlijke principes”
- Is proactiviteit (bewuste zelfbeheersing) nodig om creativiteit (zelforganiserende processen) mogelijk te maken.
- Zijn constructieve relaties tussen proactieve mensen de kern van een creatieve organisatie.
- Is het zo dat je de principes van een ecosysteem goed moet kennen om er intelligent mee samen te werken of bewust chaos uit te lokken.
- Wat is het geheim van een zelforganiserend systeem.
- Wat is de rol van het gehoorzamen/trouw blijven aan principes.
- Is het zo dat er alleen maar respect kan zijn als ik tot in mijn diepste wezen weet dat wij gelijken zijn.
- Is in harmonie met de natuur leven niets anders dan principieel leven, persoonlijke en sociale waarden in lijn brengen met universele principes.
- Is de prijs van vrijheid verantwoordelijkheid.
- Is het zo dat alles in de richting van meer eenheid, meer power heeft.
- Klopt het dat het zo kwetsbaar is, dat achteraf een principe met de voeten treden, het vertrouwen zodanig kan verstoren dat dat wat opgebouwd is tijdens een dialoog meteen weer wordt afgebroken.
- Ben ik het eens dat leiderschap zich als volgt ontwikkelt (met stijging bewustzijnsniveau), leiderschap door manipulatie, persoonlijke visie, voorbeeldgedrag, stille aanwezigheid.
- Verenigen universele principes mensen in een systeem,
- Is echte nederigheid “meer maken van anderen”
- Is het zo dat als je als leider veel geeft je ook meer kan vragen
- Kan ik dat ” hard voor principes, zacht voor mensen”
- Is het de intersectie tussen passie, wereldklasse en marktkansen waar je als bedrijf moet op inzetten.
- Brengen straf- en beloningssystemen onvermijdelijk angst met zich mee.
- Is het zo dat je met sterke personen en zwakke relaties geen organisatie kan opbouwen
- Klopt het dat sterke relaties onmogelijk zijn zolang er angst heerst in een organisatie.
- Is die verzwakking door angst meetbaar. Kan je de afname in creativiteit, teamgeest, spontaniteit, zelforganiserende processen meten?
- Is brengen van zoveel mogelijk (zelf)bewustzijn in het systeem een taak van systeemgericht leiderschap
- Hangt macht in een levend systeem samen met de belichaming van principes en het geloof dat je als enkeling het verschil kan maken voor het geheel.
- Kan dialoog het centrale zenuwstelsel van een organisatie zijn.
- Wat is binnen een dialoogcultuur de plek van unilaterale leiderschapsacties.
- Wat is de kracht van creatieve spanning.
- Hoe zorg je ervoor dat teambuildingsessies de cultuur op een dieper niveau in de richting van coöperatie boven competitie kan brengen.
- Hoe kan je bewust bouwen aan meer authentieke relaties.
- Hoe kan het onderkennen van archetypen (collectieve symbolen) een hefboomwerking opleveren.
- Is de organisatiecultuur transformeren vele malen effectiever dan aan probleemgedrag sleutelen.
- Zijn chaosperiodes nodig voor evolutie.
- Is het mogelijk om proactief uitdagingen aan te bieden ter bevordering van innerlijke groei, ip v wachten tot het leven klappen uitdeelt.
- Kan je alleen gelukkig zijn, je echt levend voelen in de aanwezigheid van voldoende onvoorspelbaarheid.
- Is het mogelijk om mensen in je organisatie zo te vertrouwen dat je niet bang bent om de controle te verliezen.
- Is het zo dat leven letterlijk niet beheerst kan worden zonder het te verstikken.
- Is het zo dat wat de juiste dingen zijn wordt bepaald door de context.
- Is de huidige context: overgang van informatietijdperk naar transformatietijdperk.
- Is het zo dat levende organisaties netwerken zijn van relaties die nieuwe informatie voortbrengen en dus nieuwe vormen.
- Is de opdracht van leiderschap dus richting geven.
- En wat is psychologisch eigenaarschap en hoe geef je die stemrecht.
- Krijgt loyaliteit nieuwe inhoud, loyaal aan zingeving.
- Hoe kan je een ecosysteem scheppen waar spontane processen gemakkelijker opschieten en wortelschieten.
- Kan je sturen/voorspellen op welke prikkels complexe systemen reageren en hoe.
- Wat is de rol daarbij van goed waarnemen (kijken, luisteren, voelen, intuïtie)
- Het verschil tussen design en spontaan verschijnen.
- Zelforganiserend is in de natuur de regel, niet de uitzondering.
- Is co-creatie ook, het nieuwe binnenlaten en integreren met het bestaande.
- Is het einde in zicht van het model met de charismatische leider die grote heldendaden verricht en aan wie het hele resultaat van een ommekeer in de organisatie wordt toegeschreven.
- Hoe eng is “niet-weten”, is het een andere dimensie van nederigheid.
- Is openheid een staat van niet-weten.
- En leidt weten tot verdediging en geslotenheid.
- En hebben beiden een plek (openheid en weten) een plek.
- Zijn complexe natuurlijke systemen in wezen simpel (gebaseerd op slechts enkele gedragsregels zoals een zwerm trekvogels)
- Is het geheim van de intelligentie van zelforganiserende systemen relatie/communicatie.
- Is het zo dat creativiteit spontaan gebeurt in een cultuur/ecosysteem waar mensen hun hart open kunnen houden, zonder noodzaak van allerlei defensiemechanismen.
- Ben ik het dus uiteindelijk eens met de lessen uit de complexiteitswetenschap voor managers (pg 172)
- Kan ik dit: liefde manifesteren in alles wat je doet, alles doen vanuit je hoogste norm, je imminente grootsheid.
- Is het zo dat een klant je gaat vertrouwen als: je je vakgebied kent, de basisprincipes ervan en ze zo goed begrijpt dat je ze kunt toepassen in zeer wisselende omstandigheden
- Hoe voelt deze uitspraak van Jay Abraham: “you need to fall in love with what you do and you need to fall in love with your customers and with your own staff”
- Of deze van Ian Gunnarsson, een stapje verder dan dienend leiderschap: Leiders in de nieuwe economie zijn “gastheren voor talent”
- Dwingen complexe systemen tot samenwerking, en hoe verstandig is dan het pure concurrentiemodel
Hoofdstuk 5: de kwantumwereld van relaties leren zien.
- In relatie zijn (vs een relatie hebben)
- Is echte relatie wat we ervaren wanneer we ons ego overstijgen en met open hart een ander ontmoeten in het hier-en-nu
- Is een echte gemeenschap een netwerk van echte relaties die steunen op delen en dienen.
- Waarom laten we toe dat de kwaliteit van leven tijdens werktijd anders is dan tijdens.
- Kan 1 idee meer opbrengen dan een leven lang hard werken. En zo ja, wat betekent dat dan voor wat we doen iedere dag.
- Kan ik, als ik stop met oordelend denken, beter door de onvolmaakte vorm de essentie erachter zien.
- Zijn geen levensdroom en gebrek aan voedende relaties de reden waarom mensen in hun leven niet bereiken “wat had gekund”.
- Is onze uniciteit even waar – en in belang even zwaar – als onze wederzijdse afhankelijkheid.
- Is het mogelijk relaties te hebben met echte harmonie, voortdurende vernieuwing en blijvende groei.
- Klopt dit: leiderschap is boven alles een kwestie van ware mensenkennis en die krijg je alleen door ware zelfkennis.
- Zijn zelforganiserende processen per definitie transpersoonlijk en ego-overschrijdend.
- Bestaat persoonlijkheid uit automatismen, niet uit bewuste keuzes.
- Klopt het dat alleen bewuste verwerking emotionele wonden heelt.
- Bestaat een ecosysteem voor persoonlijke transformatie uit: verkrijgen van zelfkennis, voedende relaties, veel menselijke warmte en genoeg uitdaging.
- Is het onmogelijk om duurzame harmonie te scheppen en te bewaren tussen mensen die gedreven zijn door behoeften en eigenbelang. (altijd iets halen in de relatie ipv brengen)
- Klopt het dat we in alleen in relatie met elkaar zijn via wat we met elkaar delen. En dat de rest transactie is (geven en nemen)
- Hoe transformeren we een cultuur van reactieve persoonlijkheden (slachtoffers, onderdrukkers en redders) tot een proactieve cultuur van bewuste medescheppers.
- Is de heelheid van waaruit je met de 7 gewoontes van Covey omgaat wat uitzonderlijk leiderschap maakt.
- Wordt beter leren waarnemen verhinderd door oordelen ( het hart van het denkmechanisme)
- Klopt dit: alleen wie voorbij verschillen kan kijken naar wat gemeenschappelijk is , kan in relatie zijn.
- Wat is het verschil tussen zelfbeeld en essentie.
- Is redeneren = denken, verlicht en verrijkt door gevoel, waarneming en intuïtie.
- Vraagt het ontdekken van hoeveel meer gemeenschappelijk dan verschillend, veiligheid (ruimte voor het afleggen van vecht- en vluchtmechanismen)
- Klopt dit: echte relatie vergt transparant grenzen.
- De verbanden tussen oordelen, waarnemen, differentiatie en associatie.
- Is angst de horde die we moeten nemen voor we bij relatie komen, en kan principieel leiderschap die angst uitroeien.
- Klopt het dan je als je een cultuur wil transformeren je dat met de mensen dient te doen, lerend terwijl je vordert. In relatie.
- Hoe doe je dat respectvol samenwerken met de natuurlijke evolutie
- Wat kan het voordeel zijn van het zoeken naar bestaande positieve uitzonderingen binnen een bestaand ecosysteem.
- Is dialoog krachtiger dan engineering, ontdekken beter dan voorschrijven, feedback beter dan voorspellen.
Hoofdstuk 6: Gemeenschap: de hoogste vorm van Emotionele Intelligentie
- Is een gemeenschap een groep met éen ziel.
- Wat is gemeenschap echt.
- Gebeurt vernieuwing vanzelf in gemeenschap.
- Kan ware gemeenschap alleen daar bestaan waar het unieke van elk mens erkend wordt.
- Is gemeenschap een verzoening van tegenpolen: uniek en toch in diepe verbinding.
- Kunnen we alleen bewust wederzijds afhankelijk worden door eerst onafhankelijk te worden.
- Is een gemeenschap een groep mensen die geleerd hebben om eerlijk en open met elkaar te communiceren, de maskers hebben afgelegd, die met elkaar kunnen vieren en rouwen, vreugde kunnen scheppen in elkaars gezelschap en die echt om elkaar geven.
- Kan gemeenschap alleen bestaan op basis van inclusie, verwelkoming.
- Klopt het dat gemeenschap een plaats is waar mensen geleerd hebben met spanning om te gaan op emotioneel intelligente en creatieve wijze. Wat is daarbij de rol van commitment aan het grotere belang.
- Klopt het dat we voor gemeenschap de verschillen dienen te waarderen als een werkelijk kapitaal voor de groep.
- Is consensus ht samen scheppen van een hogere orde waarin iedereen zich kan vinden.
- Klopt het dat als je als groep verschillende gezichtspunten kan toelaten dat je dan dichter komt bij hoe de dingen echt zijn.
- Alleen samen kunnen groepspatronen ongedaan gemaakt worden. Dat kan tijdens dialoog.
- Heelt een groep (en haar leden) alleen als mensen ophouden te proberen elkaar te reformeren.
- Klopt het dat je anderen met zachte ogen kan zien als je niet hoeft te vechten voor een plek in de groep, om iedereen ervan te overtuigen dat je ok bent.
- Wat is het belang van je pijn kunnen accepteren en laten zijn.
- Wat is de rol van constructief conflict, de pure acceptatie dat je het niet eens hoeft te zijn.
- Wat is gemeenschapsgeest.
- Kan ik de 4 fasen van gemeenschapsvorming (Peck) herkennen en ermee omgaan. Schijngemeenschap, chaos, leegte, echte gemeenschap.
- Vraagt echte gemeenschap onderhoud.
- Vraagt gemeenschap het risico nemen om gekwetst te worden.
- Is de essentie van management in een gemeenschap coördinatie en overzicht
- Zijn relaties een prioriteit voor leiders in een gemeenschap.
- Kan je met dialoog onderliggende collectieve geloofssystemen onderzoeken, eventueel loslaten en vervangen door meer optimale.
- Gelden de 3 niveaus van behoeftebevrediging in de natuur ook voor een gemeenschap (differentiatie, relatie, universeel)
- Kan ik me vinden in de randvoorwaarden voor de ultieme lerende organisatie (blz 253)
- Wat is het belang van tolerantie voor verschillen.
- Wat is scheppend leren (co- creëren)
- Hoe kom je bij diepe verbondenheid in een groep zonder dat daar eerst een crisis voor nodig is.
- Hoe kan je het ervaren van co-intelligentie doen toenemen, hoe onderdruk je het.
- Wat is de rol van rouwen, ruimte geven aan boosheid en verdriet.
- Kan ik me nu vinden in het lijstje van redenen waarom organisaties mislukken en wat er zorgt voor succes (pg 260)
- Herstelt dialog feedback, groei en voeding in en levende gemeenschap.
Hoofdstuk 7: Cultuurtransformatie door dialoog.
- Wat zijn de kenmerken van een intelligente gemeenschap.
- Bestaat er een collectief informatieveld.
- Mooi: Bohmiaanse dialoog. Een vorm van samen – met vele ogen – kijken naar iets wat je alleen nooit zou kunnen zien.
- Is vertragen nodig om in de ruimte tussen stimulus en respons te kunnen duiken voor dieper onderzoek.
- Moeten we het denken dat situaties voortbracht onderzoeken.
- Kan je een authentieke cultuur van frequente dialoog ondersteunen.
- Is dialoog een proces van co-creatie waarin we samen een nieuwe gemeenschappelijke orde scheppen.
- Klopt dit: echt leven is ontmoeten, echt leven is relatie, echt leven is dialoog.
- Is een volwassen relatie: verbondenheid met tegelijkertijd waardering van verschillen.
- Klopt het dat hart en brein “moeten” samenwerken om relatie mogelijk te maken.
- Klopt het dat het effectieve is een groepscultuur te veranderen dan het gedrag van de leden van die groep te willen veranderen.
- Wat is de rol van het slachtoffer, de aanklager en de redder in de drama-driehoek.
- Komen we uit de slachtoffercultuur door te investeren in de vrije wil van mensen en helpt dialoog daarbij.
- Klopt het dat dialoog geen techniek is. Wel een nieuwe levenshouding gebaseerd op respect, waardigheid, evenwaardigheid. De transformatie van overtuigen naar “samen denken en beslissen’.
- Kan dialoog individuele gezichtspunten doen verschuiven zonder dat iemand de ander tracht te overstijgen.
- Hoe verantwoordelijk kunnen werknemer zijn.
- Managers als begeleiders van leerprocessen, kan dat.
- Kan ik co-dependentie herkennen
- Wat is het verschil in kenmerken tussen een co-dependente en een wederzijds afhankelijke maatschappij/cultuur.
- Is moed het vermogen om het onbekende binnen te gaan ondanks de angst die je voelt.
- Is moed durven te leven met een vraag in plaats van met alle macht het antwoord te willen.
- Het verschil tussen vertrouwen (van het hart) en geloven (van het hoofd)
- Is dit wat we elkaar mogen leren: constructief ongehoorzaam, tijd tussen stimulus-respons, gefundeerd nee zeggen, weg met jaknikkercultuur, bouwen aan moed aan vertrouwen.Neem angst weg. omgaan met conflict/creatieve spanning.
- Is dialoog het hart van een open systeem en relaties het zenuwstelsel.
- Vallen problemen en fricties weg als bewustzijn toeneemt.
Hoofdstuk 8: Het holografisch universum: het geheel in elk deel
- Is chaos een niveau van orde dat we nog niet snappen.
- Als we heelheid herstellen, ontstaan dan overal uitingen van die heelheid, synchroniciteiten (Jung)