De lerende docent

In ontmoeting de volgende stap te zetten

Intervisie, de ervaring.

Bijna zitten onze 5 intervisie-sessies erop. Met een aantal collega’s zijn we er een paar maanden geleden aan begonnen:

Doelen:

  • Realiseren van een betere balans tussen persoonlijke gedrevenheid, de eisen van het werk (opleiding) en de mate van betrokkenheid
  • Dialoog met studenten verder verbeteren
  • Leren de intervisie na afloop zelfstandig op professioneel niveau door te zetten

Facilitering:

  • Hulp van een ervaren intervisor
  • De uren betaald
  • Ingepland in het rooster

Het was een pilot en dus hoort daar de verantwoordelijkheid bij om te melden wat het opgebracht heeft. Dat deel ik even op in 2 delen (voor mij en voor de faculteit)

Wat leverde het mij op: 

Ik zocht naar structuur om dat te benoemen. Eerst op basis van de doelen, dat werkte niet echt. Toen op basis van de intervisie-structuur, maar dat werkte ook niet echt. Dus dan maar even zonder structuur.

  • Wat ik eigenlijk geleerd heb is meer te vertrouwen op mijn intuïtie en die van mijn collega’s. En dat helpt me in dialogen met collega’s en studenten. En helpt ook met de keuze waar ik mijn energie inzet. Klinkt soft, maar als het niet goed voelt, doe ik het niet meer.
  • En nee, we hebben de oplossing voor sommige dingen die ter sprake kwamen nog niet. Toch helpt het al te weten dat mijn ervaring van “wat niet werkt” overeenstemt met die van anderen.
  • Ik heb geoefend met open en neutraal vragen te stellen, met het uitstellen van meningen. Ik heb geoefend in het aanreiken van de volgende stap. En als inbrenger ervaren dat die technieken werken/helpen.
  • De zin van benoemen wat er is (de ander merkt toch wat aan je) om het vervolgens te mogen parkeren. Niet alles wat benoemd wordt, hoeft meteen te worden opgelost.
  • Ik heb aan de lijve ervaren dat feedback/tips tijdens het uitproberen van “hoe leid ik een intervisie” en tijdens de intervisie zelf voor mij vele malen beter werkten dan instructie vooraf. En ja, dat vraagt veel “benoem en aanreik vaardigheden” van de intervisor. Het bevestigt wel mijn idee over effectief onderwijs.
  • Ikzelf ben nog niet klaar om de rol van de intervisor over te nemen bij het zelfstandig verderzetten van de intervisies, maar heb gelukkig collega’s die dat wel kunnen. Mijn sterkte is dat ik denk in oplossingen, de valkuil die daarbij hoort is dat ik denk in oplossingen en daarmee soms de ander de kans ontneem die zelf te vinden. Voorlopig is het nog even fijn als iemand dat proces bewaakt. Het was voor mij dus een bijzondere ervaring om deel uit te maken van een proces waarbij de ander (langzaam) toewerkt naar een oplossing en die oplossing de zijne/hare wordt. Gewoon doordat er vragen worden gesteld, volgende stappen worden aangeboden.

Samengevat: meer kennis over mezelf (=beter kunnen kiezen voor wat mij energie geeft) en betere communicatieve vaardigheden (geeft energie omdat je effectiever wordt). En het heeft het dus bijgedragen aan mijn leerdoel voor dit jaar.

Wat leverde het de opleiding op: 

  • Ergens in een van de stukken in mijn pearltree over intervisie wordt het het doordrupppeleffect genoemd. Die (verbeterde) communicatieve vaardigheden gebruik ik al in mijn contact met studenten/collega’s. Onderdelen van de “aanpak” worden mondjesmaat in de lessen ingebracht. En deze blogpost ontstond nav mijn ingebrachte casus.
  • Een docent die nog vastberadener is om tijd te zoeken voor samen innoveren van didactiek/pedagogiek.

Wat zijn nu sterke/aandachtspunten in de facilitering voor andere groepen en/of voor ons vervolg

Sterke punten:

  • Uren zien als werk/opleiding
  • Rol van intervisor wezenlijk om ons op weg te helpen.

Aandachtspunten:

  • De vertrouwelijkheid in de groep is gegroeid in deze sessies en wezenlijk voor het slagen. Niet zomaar een aantal mensen bij elkaar zetten of rommelen met groepsindelingen.
  • Het inplannen in het rooster werkte amper en is toch echt een voorwaarde.

Als afsluiting. Ik herken in mijn ervaring met intervisie veel van wat ik in dit filmpje zie. Met name over de omgang met elkaar tijdens het leren/intervisie. Gevonden in een blogpost van @jujuutje over de inaugurele rede van  Dominique Sluijsmans als lector van het lectoraat Professioneel Beoordelen.

Deze post is geschreven als onderdeel van een Quadblog.

 

Verder Bericht

Vorige Bericht

10 Reacties

  1. fransdroog 6 mei 2013

    Helder verslag, zelfs zonder structuur.
    Doel 3 is mijns inziens essentieel en verklaart helaas waardoor intervisie niet de plaats heeft in het onderwijs die zij verdient. En dit zit direct gekoppeld aan de facilitering die je er onder beschrijft. Hoe gaat deze zijn na fase 1, het aanleren? In hoeverre zou intervisie een standaard onderdeel moeten zijn van de deskundigheidsbevordering, waarvoor elke docent standaard gefaciliteerd is, en in hoeverre is dit een keuze voor de docent of een verplichting vanuit de school?

    Duidelijk is hoe je beschrijft dat door het gevolgde systeem van intervisie, begeleidt door een ervaren intervisor, je de waarde hebt geleerd van het stellen van open vragen, daarbij de noodzaak tot oplossingsgerichtheid uitstellend en belangrijker de keuze voor de oplossing te leggen bij degene de inbrenger is van het probleem. Essentieel voor effectief gebruik op langere termijn is wel dan dat er een tijdspad wordt gekoppeld aan te nemen acties en verslaggeving hiervan naar de intervisie groep.
    Mooi is jouw beschrijving hoe je de ervaring nodig hebt van het doen en niet voldoende hebt aan het krijgen van een handleiding die je moet uitvoeren. Dit geldt voor onze leerlingen ook vaker dan wij ons realiseren.

    Ik vind het jammer om te lezen dat organisatie hier toch weer de toch hoge drempel zou gaan kunnen vormen. Inplannen van overleg zou nooit een probleem mogen zijn als er prioriteit wordt gegeven aan de interactie. Lessen worden toch ook allemaal ingepland? In het rooster zou toch altijd een moment moeten kunnen worden geoormerkt?

  2. Manuela Bazen 12 mei 2013

    Ik denk dat intervisie een heel krachtig instrument is. Ik heb er nog heel weinig ervaring mee, maar het is wel een van de instrumenten die kunnen bijdragen aan het ontwikkelen naar een Professionele Leeromgeving, het paper waar ik zelf zo druk mee bezig ben. Wanneer ik in mijn klas een situatie tegenkom waar ik niet direct antwoord op heb, vraag ik mijn collega’s. Echter, ik heb allemaal zeer probleemoplossende collega’s, die direct hun antwoord (oplossing) klaar hebben: ‘oh, dat moet je zus en zo oplossen!’. Om er dan vervolgens achter te komen dat het niet werkt. Niet omdat het geen goede oplossing is, maar omdat het voor mij zo niet werkt. Tijdens de intervisiebijeenkomsten op bij opleiding heb ik geleerd (nou ja, het blijft leren…) om goede, neutrale vragen te stellen. Niet suggestieve vragen en zonder oordeel. En dat valt niet mee. Nu mijn collega’s nog 🙂

    • Ilse Meelberghs 15 mei 2013

      Manuela, het blijkt niet mee te vallen om intervisie op een professioneel niveau uit te voeren. Het is inderdaad een prachtig instrument en moet echt worden aangeleerd.
      Voor jouw paper/onderzoek is het misschien leuk om het vervolg te weten. Wij gaan een verzoek indienen om:
      Het in onze jaarplanningen te laten opnemen. Overtuigd van het nut.
      En we gaan nog vragen om verdere begeleiding. Waarbij we wel gaten gaan laten vallen in die begeleiding. Inschatting is dat de systematiek nog niet voldoende wordt beheerst cq is “ingesleten”. En dat we dan het rendement dat hoort bij de goeie uitvoering gaan missen en het weer gaat verwateren.
      En we gaan een jaar vooruit de datums plannen. De rest laten we daarnaar schikken. (dus die hebben we getackeld Frans)
      Ben trouwens steeds benieuwder naar je paper.

  3. Marie Jetta 13 mei 2013

    Intervisie is voor mij iets wat ik graag zie als een gewoonte van docenten, maar waar je niet altijd de tijd (of beter het geld) voor hebt. Maar wellicht hoort het bij je taak. Dit jaar is het er bij mij te weinig van gekomen. Het is lastig om met elkaar te gaan zitten in het al zo drukke programma. Fijn dat jij/jullie die tijd hebben gevonden (en ook hebben gekregen!)
    Intervisie hoort mijns inziens bij je deskundigheidsbevordering en zou in de jaarplanning een vaste plek moeten krijgen. Dat betekent misschien ook weer dat het verplicht moet zijn. Of dat werkt weet ik niet, daar wringt de schoen en sluit aan wat jij zegt over vertrouwen. Als je niet wil, is intervisie misschien niet nuttig. Aan de andere kant, waarom zou je niet willen: beter worden in je lessen en ergens terecht kunnen met je problemen. Dat laatste kan alleen als je je veilig voelt, weer vertrouwen.
    Het punt van Manuela is ook belangrijk: oplossingen kant en klaar van een ander kunnen erg beklemmend zijn: als ze totaal niet in jouw straatje liggen…. Ik kreeg in mijn eerste jaar advies waar ik buikpijn van kreeg. Ik voelde aan mijn lijf dat gaat mij nooit lukken en wil ik dat wel zo. Door middel van vragen op je eigen oplossing komen is veel fijner: maar dat vraagt wel wat van de voorzitter van de bijeenkomst en ik denk ook een diverse groep collega’s zodat er verschillende stijlen zijn.
    Kortom, volgend jaar ga ik weer actief proberen met intervisie bezig te zijn…. (Misschien nog wel dit jaar….)

    • Ilse Meelberghs 15 mei 2013

      Marie Jetta, in mijn reactie op die van Manuela kan je lezen wat onze voornemens zijn. Succes met de jouwe.
      Onze inschatting is trouwens dat je intervisie niet kan verplichten en dus alleen alleen faciliteert als je ervoor kiest. Net als voor andere cursussen.

  4. lighans 13 mei 2013

    Leuk! Intervisie.
    Veel mensen in het onderwijs zullen er iets anders over denken. Vaak wordt het als erg confronterend gezien en zijn we (ik ook) bang om de fouten of de luiheidjes in ons eigen dingetje in de klas gespiegeld te zien. Maar elke keer als het er dan van komt ben ik weer blij en een iets betere docent (of mens). Dat heb ik al bij studenten die hun stage bij me willen doen. Geweldig inspirerend en het dwingt je om je eigen onderwijs serieus te blijven nemen.

    Dat je aangeeft dat de intervisie echt betaald wordt vind ik heel sterk en dapper van je school. Dat zorgt dat de kans van slagen wel eens een stuk groter kan zijn.

    Bij mijn coach opleiding hebben we geleerd om open vragen te stellen. Soms is dat wat geforceerd, maar het werkt toch beter. Doet me ook elke keer denken aan het protocol in het ziekenhuis bij de afdeling kraamverpleging waar mijn jongste zoon geboren is. Na een keurige inleiding over het protocol “borstvoeding instructie met de handen op de rug”, waar de verpleegster uitlegde dat ze vertelde hoe het moet, maar de moeder het zelf moest uitvoeren. Daarna begon de verpleegster omstandig uit te leggen hoe het een en ander het beste voor elkaar kwam. En daar kwamen de handen als natuurlijk te voorschijn. Voordat mijn vrouw ook maar een eerste poging had kunnen doen, had de verpleegster mijn zoon keurig aangelegd. “heel goed”, zei ze nog. Je kon mij wegdragen.

    Dat is ongeveer het gevoel die ik heb bij gerichte oplossingen zoals Marie Jetta dat beschrijft. Maar soms is het wel zo prettig. 😉 Maar dan hadden ze dat ook even kunnen vragen. 😉

    • Ilse Meelberghs 15 mei 2013

      Wat ik ook leer van die intervisie is om aan te geven wat mijn punt is en hoe ik geholpen wil worden. En…. wanneer het helpen genoeg is. Dat voorkomt een deel van de “misverstanden” zoals jij hierboven beschrijft.

      Ik heb dus ook niet zo’n last van de confrontatie met. Omdat die “confrontatie” is rond een onderwerp en een moment dat ik zelf kies.

      Enne stiekem ben ik ook nog vaker zoals die verpleegster. Ik weet het, ik wil het en toch gebeurt er soms iets anders. Gelukkig brengt iedere dag nieuwe kansen 🙂

  5. Don Binnendijk 15 mei 2013

    Hoi Ilse,

    Mooi om je blog te lezen, en de reacties daarop tot nu toe. Ik deel de reacties en wat me vooral duidelijk wordt is het belang voor structurele aandacht en tijd om gewoon op een goede en inhoudsvolle wijze met elkaar in gesprek te kunnen gaan en te mogen zoeken en twijfelen. Nogal menselijk, we weten tenslotte niet alles, samen zoeken en leren is dus helpend en normaal. Des te vreemder dat we in onze organisaties zoveel nadruk leggen op efficientie, effectivitiet en je tijd niet verdoen met rustig ergens bij stil te staan.
    Ik wil deze blog graag volgen en heb me aangemeld daarvoor.

    groet Don

Laat een reactie achter bij Manuela BazenReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

© 2024 De lerende docent

Thema door Anders Norén