Deze laatste training hadden we tijdens de ontwikkelfase niet afgekregen.
Komt wel… Inderdaad komt wel … Omdat een collega hem tijdens de vakantie gemaakt heeft. Na een korte brainstorm in het keukentje in de week voor de vakantie.
Boeiend is dat het lesplan weerspiegelt wat er, door het gebruiken ervan, geleerd is over wat werkt en niet werkt in zo’n lesplan. Van een lesplan van 4 pagina’s (conform format) werden het er 2.
2 pagina’s die de informatie bevatten die ik nodig heb = wat gaan we doen en waarom, wat heb ik nodig, suggestie tijdverdeling, waar let ik op als docent, handige tips. Geschikt voor de docent die de training voor het eerst geeft, met ruimte voor de ervaren docent om zijn eigen invulling te geven. Ik verander er niets aan voor deze blogpost.
Uitgangssituatie:
De studenten hebben nu bijna een half jaar op verschillende manieren samengewerkt: aan het ondernemingsplan, in kleinere groepen, in tweetallen, in de hele klas. Ze hebben in de lessen slb/mv diverse communicatie-oefeningen gedaan en aan hun communicatieve vaardigheden gewerkt.
Doel van de les:
Het doel van de les is alle geleerde kennis en vaardigheden op het gebied van communicatieve vaardigheden en samenwerken nog eens benoemen en vervolgens in praktijk brengen in een samenwerkingsopdracht. Op basis daarvan ziet de groep dat ze als groep zijn gegroeid in samenwerken en communicatieve vaardigheden. En ze zien welke vaardigheden belangrijk zijn om goed in een groep samen tot een besluit te komen/samen te werken. Verder is het doorgaans ook een leuke oefening om de lessenreeks mee af te sluiten.
Lesopzet:
- Terugblik en inventarisatie aspecten rondom samenwerking (15 min)
Start de les met een korte terugblik op de lessen slb/mv (even opfrissen welke onderwerpen aan bod zijn gekomen). Kijk ook even terug op de vaardigheden die studenten nodig hadden tijdens het werken aan het ondernemingsplan (refereer hierbij ook aan de feedback-les). Laat de studenten op basis van deze terugblik een aantal punten formuleren waarvan zij vinden dat deze essentieel zijn voor een goede samenwerking. Denk bijvoorbeeld aan: respect voor elkaar hebben, luisteren, vragen stellen, samenvatten, ieders talenten gebruiken, goede feedback geven, goed beargumenteren, niet door elkaar praten, niet afgeleid zijn etc…. Dit kan in een onderwijsleergesprek met de hele klas of eerst in tweetallen en daarna klassikaal inventariseren. Schrijf deze zaken op het bord en dat zijn de aspecten waarop straks feedback aan de groep wordt gegeven.
- Instructie samenwerkingsspel (5 min)
Je legt de bedoeling van het samenwerkingsspel uit en je deelt de benodigde papieren of spullen uit. Je kunt kiezen voor het samenwerkingsspel dat op blackboard staat (overleven in de wildernis), je kunt er ook voor kiezen de marshmallow-challenge nog een keer te doen of een ander samenwerkingsspel als je er zelf een op de plank hebt liggen waarmee je prettig werkt. Deze lesopzet gaat uit van overleven in de wildernis, voor de marshmallow-challenge, zie les 2.
- Studenten lezen casus en vullen de lijst individueel in (in stilte) (5 min)
(bij marshmallow-challenge niet nodig)
- Praktische voorbereiding overleven in de wildernis (10 min)
Daarna kies je twee of drie studenten die feedback gaan geven (afhankelijk van de groepsgrootte). Of je laat studenten zelf aangeven of ze willen meedoen aan de opdracht of juist liever feedback geven. De rest gaat ‘overleven in de wildernis’. Organiseer de klas zo dat de feedbackgevers goed zicht hebben op degenen die gaan overleven in de wildernis. Bijvoorbeeld: een carrévorm voor de ‘overlevers’en ertegenover de observanten.
Geef de observanten ook even de tijd om te overleggen hoe ze gaan observeren (ze moeten op alle punten letten zie zojuist op het bord zijn geschreven en zo concreet mogelijk feedback geven). Als je wilt, kun je de observanten vooraf de officiële argumentatie geven, dan kunnen ze meekijken hoe de groep het doet ten opzichte van de officiële argumenten.
- Overleven in de wildernis (20 min)
De opdracht overleven in de wildernis duurt 20 minuten. Studenten moeten zelf de tijd bewaken.
Docent observeert. Zie voor verdere informatie de documenten op blackboard.
- Resultaten inventariseren (10 min)
Laat studenten na 20 minuten even stoom afblazen. Daarna deel je de officiële volgorde uit en vullen de studenten de lijst in. Ze bekijken of ze als team dichter bij de juiste uitkomst zaten, of individueel. Natuurlijk is het de bedoeling dat de teamuitslag beter is dan de individuele uitslagen. In vrijwel elke klas is dat ook zo (op een paar uitzonderingen na). Hoe beter de communicatie tijdens de opdracht, hoe beter er naar elkaars argumenten wordt geluisterd en hoe beter iedereen ook meedoet in de discussie, hoe beter de einduitslag doorgaans is.
De observanten kunnen ook de officiële argumentatie bekijken en hun eigen uitslag berekenen.
- Nabespreking (10 min)
Maak een ‘rondje’ en inventariseer de scores. Daarna krijgen de observanten het woord. Zij geven feedback op de punten die de klas aan het begin van de les hebben opgesteld. Probeer erop te sturen dat de feedback zo concreet mogelijk is (‘wat zag je/hoorde je en wat was het effect daarvan?’) Als docent vul je aan waar nodig. Trek gezamenlijk een conclusie over hetgeen de klas geleerd heeft van deze samenwerkingsoefening.
- Afsluiting (10 min)
Dit was de laatste les slb/mv van de gemeenschappelijke propedeuse. Komend half jaar start het slb-programma van resp. CM of AC/BE. Gebruik de tijd die evt. over is om even terug te blikken op de lessen, evt. feedback te verzamelen of nog openstaande vragen te beantwoorden. Bespreek in ieder geval ook even de opdrachten die nog ingeleverd moeten worden voor slb/mv in kwartaal 2 en wijs op de herkansing van kwartaal 1.
Ik maak aan het einde ook nog even tijd om te checken of de opdracht duidelijk is.
Opdracht eindreflectie:
- Wat waren de kernthema’s van de bijeenkomsten?
- Hoe passen deze thema’s bij elkaar en bij de opleiding?
- Wat heb ik geleerd per thema?
- Wat heb ik naar aanleiding van het geleerde al veranderd aan mijn gedrag? Geef hier per thema voorbeelden van gedrag waarmee je bewust aan de slag bent gegaan en geef aan wat het je heeft opgeleverd.
- Wat waren voor mij de drie sterkste momenten in de module en waarom?
- Hoe had ik deze momenten zelf nog kunnen versterken?
Ps na de uitvoering. 14/1/2016
Dit schreven we op. Gedeeltelijk ook een voorbereiding op de eindreflectie.
We eindigden met ieder het sterkste moment van de module te benoemen. Ook een voorbereiding op de eindreflectie. Toen het mijn beurt was vertelde ik dat het voor mij het moment was waar ze mij vroegen mee te doen. Omdat ze me daar vroegen om uit mijn gebruikelijke rol te stappen. Een mooie vernieuwing-ervaring.